Umre, İslam dininde Kâbe’yi ve Mekke çevresindeki kutsal mekânları ziyaret ederek belirli ibadetleri yerine getirmeyi ifade eder. Farz olan hac ibadetinden farklı olarak yılın hemen her döneminde yapılabilmesi ve kapsamının daha kısa olması sebebiyle “küçük hac” olarak da anılır. İhrama girmek, Kâbe’yi tavaf etmek, Safa ile Merve tepeleri arasında sa‘y yapmak ve saç kesimi/tıraş olmak, Umre’nin temel rükünleri arasında yer alır.
Umre yolculuğu, sadece bir seyahat değil; kişinin kendiyle baş başa kaldığı, tövbe ve dua ile iç dünyasını yenilediği manevi bir süreçtir. Kâbe’yi ilk görüş anındaki dua, Mescid-i Haram’daki namazlar, Mescid-i Nebevi’de Peygamber Efendimiz’i (S.A.V.) selamlama ve Medine’nin sakin atmosferi, bu ibadeti Müslümanlar için hayatlarında unutamayacakları bir hatıraya dönüştürür. Günümüzde Umre, genellikle rehberli turlar eşliğinde, toplu olarak organize edilir ve böylece ibadetlerin sırasını ve uygulamasını takip etmek kolaylaşır.
Umre turları, ibadetin sağlıklı, güvenli ve düzenli bir şekilde yapılabilmesi için belirli bir program dâhilinde planlanır. Katılımcıların konaklayacağı oteller, havalimanı ve şehir içi transferleri, rehberlik hizmetleri ve Mekke–Medine arası ulaşım gibi unsurlar bu programın temel parçalarını oluşturur. Çoğu organizasyonda, ibadetlerin sırasını takip eden ve kutsal mekânların anlamını anlatan din görevlileri veya rehberler bulunur.
Umreye gitmek isteyenler için düzenlenen turlar genellikle benzer başlıklar altında şekillenir. Ulaşım, konaklama, rehberlik ve resmi işlemler çoğu organizasyonda temel unsurlar arasındadır. Bunun yanında, kişisel harcamalar ve isteğe bağlı ek hizmetler genellikle katılımcının kendi tercihine bırakılır. Aşağıdaki listeler, genel olarak Umre turlarında hangi tür hizmetlerin yer aldığını ve hangi kalemlerin çoğunlukla kişisel sorumlulukta olduğunu örnek olarak göstermektedir. Net kapsam, tercih edilen tur şirketine ve programa göre değişebilir.
Umre turları, genellikle birkaç günden iki haftaya kadar değişen sürelerde planlanır. Aşağıda örnek olarak 7 günlük bir Umre programında karşılaşılabilecek günlük akış özetlenmiştir. Bu tür programlar, ibadetlerin aceleye gelmemesi, dinlenme aralarının yeterli olması ve Mekke ile Medine’deki tarihî mekânların sakin bir tempoda ziyaret edilebilmesi için düzenlenir.
İstanbul’dan Cidde’ye yapılan uçuşun ardından, pasaport ve bagaj işlemleri tamamlanır. Kafile, otobüslerle Mekke’ye doğru hareket eder ve Mescid-i Haram’a yakın bir otele yerleşir. Yol yorgunluğunu atmak için kısa bir dinlenme süresinden sonra, rehber eşliğinde ilk Kâbe ziyareti yapılabilir. Bu ilk gün, genellikle adaptasyon ve istirahatla geçirilir.
Sabah saatlerinde ihram hazırlığı yapılır ve niyet edilerek Umre ibadetine başlanır. Rehber eşliğinde Kâbe’nin tavafı, Makam-ı İbrahim civarında namaz, Safa ile Merve tepeleri arasında sa‘y ve saç kesimi/tıraş ile Umre tamamlanır. Günün geri kalan kısmı, Mescid-i Haram’da bireysel ibadet, dua ve Kur’an tilavetiyle değerlendirilebilir.
Üçüncü gün, genellikle Mekke çevresindeki tarihî ve dini mekânları tanımaya ayrılır. Nur Dağı ve Hira Mağarası’nın bulunduğu bölge, Sevr Mağarası, Mina, Arafat ve Müzdelife gibi hac ibadetinin önemli durakları ziyaret edilir. Cennetü’l Mualla Mezarlığı da görülebilecek yerler arasındadır. Ziyaretlerin ardından Mescid-i Haram’a dönülür ve akşam saatleri serbest ibadetle geçirilir.
Programın devamında kafile, kara yolu ile Medine’ye hareket eder. Medine’deki otele yerleştikten sonra Mescid-i Nebevi ziyaret edilir; Ravza-i Mutahhara’da namaz kılınır ve Peygamber Efendimiz’in (S.A.V.) kabr-i şerifi selamlanır. Cennetü’l Baki Mezarlığı, Uhud Dağı ve Şehitliği, Kuba ve Kıbleteyn camileri gibi önemli mekânlar, rehberler eşliğinde gezilir. Medine günleri, huzurlu ve sakin bir ibadet ortamında geçirilir.
Medine ziyaretlerinin ardından yeniden Mekke’ye dönülür veya programın akışına göre son günler Mekke’de değerlendirilir. Mescid-i Haram’da nafile tavaflar ve bireysel ibadetlerle günler tamamlanır. Dönüş gününde ise, Kâbe’den ayrılmadan önce veda tavafı yapılır. Sonrasında havalimanına transfer sağlanır ve Türkiye’ye dönüş yolculuğu başlar. Böylece Umre yolculuğu, katılımcıların zihin ve gönüllerinde kalıcı izler bırakarak sona erer.
Mekke ve Medine, İslam dünyasının en önemli iki şehri olarak kabul edilir. Mescid-i Haram ve Kâbe, Mekke’nin merkezinde; Mescid-i Nebevi ise Medine’de yer alır. Harita üzerinde bu kutsal mekânların konumlarına bakmak, Umre yolculuğu öncesinde şehirlerin genel yerleşimini görmek ve ziyaret sırasındaki hareket güzergâhını zihinde canlandırmak açısından faydalı olabilir.